Gjuha e dhunës dhe zëri i arsyes

Gjuha e dhunës dhe Zëri i arsyes është vepra e VI-të e përmbledhjes së krijimtarisë së Fehmi Aganit. Vepra e gjashtë apo analizat, vlerësimet dhe komente e profesor Aganit është një ditar origjinal i zhvillimeve politike dhe diplomatike të asaj kohe që kanë ndodhur në Kosovë. Libri i ka 437 faqe dhe është e pajisur me shënimet plotësuese.

Shkrimet e përfshira në këtë vepër janë të pas viteve nëntëdhjeta, përkatësisht nga muaji janar 1994 e deri në gusht të vitit 1996. Me përjashtim të shkrimit të parë, të gjitha janë të botuara te javorja „Zëri“ në Prishtinë.

Libri nis me shkrimin „Tronditja e sundimit autokratik“, botuar në revistën “Shkëndija” në mars të vitit 1991, në të cilën prof. Agani ka shpjeguar se „Kriza në Serbi është epiqendër e krizës jugosllave“, duke zhveshur demagogjinë e sistemit serb, tendencat hegjemoniste dhe pikëpamjet serbe. Më pas, është botuar edhe një analizë e prof. Aganit te Javorja „Zëri“ e datës 24 tetorit 1992, në të cilën shpjegon takimet dhe bisedat si dhe tendencat dhe mundësitë e interpretimit të këtyre takimeve duke i zhveshur qëllimet hegjemoniste të politikës serbe.

Të gjitha shkrimet vijuese që zënë fill në muajin janar 1994, kanë një vijimësi të përhershëm, me ndonjë ndërprerje eventuale. Gjatë vitit 1994, te javorja „Zëri“ profesor Agani ka arritur t’i publikojë 24 shkrime, analiza dhe komente të tija të cilat lidhen me zhvillimet e asaj kohe.

Shkrimet e botuara gjatë vitit 1995, në këtë vepër janë të përfshira diku 30 shkrime dhe trajtesa, kurse deri në muajin gusht 1996, janë përfshirë edhe 21 shkrime. Këto shkrime paraqesin një vazhdimësi koherente të të gjitha zhvillimeve shoqërore e politike të kohës në fjalë dhe të të gjitha zhvillimeve dramatike që bëheshin në hapësirën ballkanike, veçmas në Kosovë.

Profesor Agani shquhet me vizionin e tij analitik, me pikëpamjet largpamëse dhe me qëndrimet e pa kompromis për zgjidhjen e drejt, fatlume dhe përfundimtare të çështjes së Kosovës. Roli i tij në zhvillimet politike dhe sidomos në avancimin e konceptit për liri dhe demokraci do të mbesin udhërrëfyesi më shembullor i të gjitha drejtimeve që e sollën procesin politik në stadin e ri, dhe gjithsesi, roli i tij do të ndikojë drejtpërdrejt në ndërhyrjen e Bashkësisë Ndërkombëtare në Serbi, dhe sidomos të Amerikës për ta zgjidhur njëherë e përgjithmonë problemin e çështjes shqiptare në Ballkanin e trazuar dhe të egërsuar nga ethet shoviniste të shteteve fqinje.

Nga kjo që kemi mësuar nga veprat e prof. Aganit, vijmë në përfundim se secili popull që do të ketë një personalitet kaq të gjithanshëm dhe një politikan të matur, analist e dijetar si profesor Aganin, do t’i zgjidh problemet e veta ashtu sikurse shqiptarët e Kosovës që i bashkuan fatet e tyre me miqtë dhe aleatët botëror për t’u çliruar njëherë e përgjithmonë nga tutela serbe.