Lufta e Parë Iliro-Romake (229-228 p.e.s.)

Në vjeshtën a vitit 229 para e. sonë flota romake e përbërë prej 200 anijesh arriti në Korkyrë. Qytetin ajo e zuri me lehtësi të madhe, sepse komandanti i garnizonit ilir, Dhimitër Fari, tradhëtoi dhe u hodh në anën e armiqve. Nga Korkyra flota romake u nis për në Apolloni. Po në këtë kohë për këtu ishte nisur nga Brundisium (Brindisi i sotëm) një fuqi tjetër romake e përbërë prej 20 mijë këmbësorësh dhe 2000 kalorësish. Pasi zunë Apolloninë ushtritë romake i u drejtuan Dyrahut. Me afrimin e tyre ilirët e hoqën bllokadën e qytetit dhe u larguan. Romakët hynë në Dyrah dhe e bënë zotër të këtij qyteti të rëndësishëm. Pastaj këta shkuan në viset e brendëshme ilire, dhe nënshtruan këtu parthinët dhe atintanët, të cilët i detyruan të njohin pushtetin e Romës. Por romakët nuk u shtynë thellë në brendi të vendit. Hapi i parë për të pushtuar Ilirinë ishte sigurimi i pikave strategjike në bregun lindor të Adiratikut, prandaj ata i vazhduan sulmet drejt brigjeve verilindore të këtij deti, shpërndanë rrethimin ilir të Isas dhe pushtuan disa qëndra të tjera të fortifikuara ilire në bregun dalmatin. Ilirët u bënë qëndresë të fortë pushtuesve romakë. Në luftën për qytetin bregdetar Nutria, p. sh., ata u shkaktuan romakëve dëme të mëdha në njerëz dhe u zune anijet që çonin për Romë plaçkën e luftës. Por tradhëtia e Dhimitër Farit dhe shkëputja e disa fiseve e dobësuan qëndresën ilire. Teuta u tërhoq dhe u mbyll në fortesën e Rizonit, në grykën a Kotorit në Dalmaci, seli e mbretërve ardianë. Më vonë, duke parë se ushtria e saj nuk ishte në gjëndje të përballonte sulmet e ushtrisë romake të organizuar mire dhe të disiplinuar dhe se aleati i saj, Maqedonia, nuk mund ta ndihmonte për arësye të grindjeve të brendëshme që kishin filluar pas vdekjes së Dhimitrit të II, Teuta i kërkoi Romës paqe, e cila u vendos në vitin 228 para e. sonë. Sipas kushteve të paqes, ilirët i ndaluan të lundronin përtej Lisit me më tepër se dy anije tregëtare dhe detyroheshin t'i paguanin Romës një tribut vjetor. Përveç kësaj Roma i shkëputi shtetit të ardianëve një pjesë të mirë të teritorit. Isën, Dyrrahin, Apolloninë, tokat e fiseve ilire të parthinëve dhe atintanëve Roma i mbajti për vehte duke i vënë, sikurse thotë Polibi, nën mbrojtjen e vet, në fakt, nën vartësinë e vet në formën e aleancës. Farin bashkë me disa ishuj të tjerë si dhe krahinat fqinje bregdetare romakët ia dhanë si shpërblim Dhimitër Farit. Pjesa tjetër i mbeti Pinesit, djalit të mitur të Agronit, të cilin senati e njohu sundimtar të ligjshëm të mbretërisë ardiane.