Sylë Mujaj

Sylë Mujaj u lind në Kosovë në maj 1958 në fshatin Dugaivë, Rugovë, komuna e Pejës. Shkollën fillore e të mesme e kreu në vendlindjen e tij. Studimet e larta në Prishtinë si inxhinier i Agronomisë. Para se të mbaronte studimet arrestohet nga policia serbe si pjesëmarrës i demonstratave studentore në mars të 1981. Dënohet me 10 vjetë burg. Në fillim në burgun në Prishtinë dhe në nëntorin e 1981 transferohet në kampin e njohur “ hekur e beton” të Nishit në Serbi. Në këtë kamp qëndron deri në vitin 1990. 7 vite e dy muaj i kalon në të ashtuquajturën “ grupa pojaqanih nadzor”, (izolim).
Me ndihmën e Amnestis Internacionale dhe Komitetit të Helsinkit lirohet nga burgu. Pas daljes nga burgu shkoi në Zvicër, ku jeton edhe aktualisht së bashku me familjën e tij ,gruan dhe tre fëmijet. Zvicëra i njohu atij strehimin politik.
Sylë Mujaj është njëherësh edhe piktor, edhe poet. Njeriu qe prej dhimbjesh, prej mungesës së lirisë, krijoj vargje qe më forcën e tyre realiste të trondisin, më fuqin e tyre artistike, depërtojnë deri në qelizat e trupit.
Piktura e tij e krijuar ashtu në heshtje e nën peshën e prangave, nga një copë laps i mprehtë e një letër cigareje – siç kujton autori,- një pikturë e lexushme, por domethënëse: Ajo përcjell me forcë traxhizmin e një populli të tërë nën peshën e dhunës: Fatet individuale të njerëzve numëra, siç i ka cilësuar autori, ku ai bën pjesë edhe vetë shprehin dhimbshëm shpresën e lirisë. I mbyllur në mes të betonit dhe hekurit, përmes hekurave, bashkë me dhimbjen dhe shpresën ai herë me poezi e herë me pikturë, nëpërmjet artit të tij realist pasqyron botën e tij të brenshme.
Të gjitha këto ai i mblodhi në një libër, të cilin e paraqiti këto ditë në Lidhjën e Shkrimtarëve.
Portretet e njerëzve të tij të dashur, shokëve të burgut, të identifikuar me numëra, nënës, babait e gruas që e priti për 10 vjetë rresht, japin tragjedinë e tij individuale, si simbol i një kombi.
Sylë Mujaj ka ekspozuar punimet e tij në 4 ekspozita personale të hapura dy në Zvicër, një në Itali dhe nga viti 1996-1997.
• Koordinator i simpoziumit ndërkombëtar “Aleksandër Moisiu- 1994, Lugano
• Delegat i Soccorso Operaio Svizzera (SOS), në emrin e komunitetit shqiptar në Zvicër,Lugano .1997.
• Autor i ekspozitës “Mbas grilash”, Xylography, 1992, 1993, 1996, 1997
• Mirënjohje për rezultate të prezentimit të etnografisë shqiptare në Evropë, Zürich, 22.02.1997.
• Autor i librit “Njerzit numëra”, Tiranë, 1998
• Anëtar i lidhjes se shkrimtarëve e artistëve të Shqipërisë, Tiranë, 1998
• Laureat i çmimit ndërkombetar të poezisë Studi Universum “EUROPA”, Bellinzona, 2001